Wat is permacultuur?

Een heel eenvoudige basisethiek:

• Zorgen voor de aarde
• Zorgen voor mensen
• Het gegenereerde overschot delen

Het zet mensen terug op hun rechtmatige plaats in het ecosysteem.

Permacultuur leert ons om met de natuur samen te werken, haar te respecteren en inspiratie te halen uit de manier waarop ze werkt. Laten we onze energie niet gebruiken om er tegen te vechten… zij wint altijd!

Om dit te doen, moeten we de natuur van dichtbij observeren en er veel van leren: we moeten de bodem, planten en hun associaties kennen, het weer leren observeren en begrijpen, enz.

Terpen in permacultuur

Terpen worden vaak gezien als een indicatie van een permacultuur benadering, maar ze zijn slechts een van een aantal mogelijke arrangementen …

Op een heuvel is de grond beter gedraineerd, wat handig is voor het kweken van bijvoorbeeld knoflook, die een hekel heeft aan koude, kleverige grond.

Maar het bouwen van heuvels waar dode stammen en takken begraven worden onder verschillende plantmaterialen voordat ze bedekt worden met aarde is een slecht idee. Dit werkt heel goed in bepaalde regio’s in Zuid-Frankrijk, waar het klimaat en de grond heel anders zijn dan bij ons. In ons deel van de wereld heeft het echter geen zin …

Hoe zit het met het ontwerp?

Eenvoudig gezegd is dat de organisatie van de verschillende elementen van het systeem in ruimte en tijd. Het gaat om het uitzetten van de gecultiveerde gebieden, de beboste gebieden, de locatie van het vee, de waterpartij, de paden voor het verkeer, enz. op het grondplan.

Deze essentiële fase moet worden uitgevoerd na een jaar observatie van het land: hoe zonnig het is, hoe het water circuleert, waar er gebieden zijn met langdurige vorst, enz.

Hier zijn nog een paar basisprincipes die ook van toepassing zijn op de tuin.

• Creëer een ecosysteem dat lijkt op een bos, met zijn verschillende vegetatieniveaus: bomen (alleen in grote tuinen), struiken, kruidachtige planten, bodembedekkers; in werkelijkheid bestaat de tuin idealiter uit zoveel mogelijk “randzones”, die in de natuur bijzonder divers en productief zijn.
• Maak maximaal gebruik van lokale hulpbronnen: hoe ouder en gevarieerder de tuin, hoe groter de diversiteit aan hulpbronnen.
• Beperk daarom het gebruik van “inputs” van buiten de tuin: deze brengen kosten, energie en tijd met zich mee, allemaal kostbare hulpbronnen.
• Elk element in de tuin heeft verschillende functies: een frambozenhaag bijvoorbeeld produceert frambozen en fungeert als windscherm voor de moestuin, als hij op de juiste plaats geplant is.
• Elke behoefte in het systeem wordt gevoed door verschillende elementen; in het vorige voorbeeld wordt de windbreek functie voor de moestuin of de tuin vervuld door andere soorten struiken, zoals zwarte vlier en hazelnoot (die natuurlijk nog andere extra functies hebben, zoals “hotelresto” voor vogels, waardevolle hulpmiddelen voor de tuinier).
• Het doel van zo’n tuin is om zoveel mogelijk voedsel te produceren voor mens en dier: kies een diversiteit aan plantensoorten die ‘eetbaar’ zijn.

De uitdaging is om voor elke tuin de planten te vinden die er het best geschikt voor zijn en die met een minimum aan zorg (= tijd + energie!) een maximale opbrengst produceren; het is een kwestie van de juiste manier vinden om ze te organiseren, zodat ze allemaal op hun plaats gedijen en bijdragen aan het collectieve werk: het creëren van overvloed om te delen!

Het is een proces zonder einde, dat voortdurend wordt herschapen, complex en opwindend!